Letsel aan de voorste kruisband

 

 

Als een hond plotseling kreupel loopt, kan er van alles met hem aan de hand zijn. Ga dan zo snel mogelijk met de hond naar uw dierenarts om hem te laten onderzoeken en blijvend letsel te voorkomen.

 

Op drie poten kwam Ringo, de Golden Retriever van de familie Van de Naald, mijn spreekkamer binnen. Zijn linker achterpoot belastte hij niet, ook niet als hij stilstond. Ringo had duidelijk pijn aan deze poot. Zijn eigenaar vertelde mij dat Ringo na een wandeling, waarbij hij flink had gerend, plotseling kreupel was teruggekomen. Hij gebruikte sindsdien een achterpoot niet meer.

 

Bij een dergelijke plotselinge kreupelheid kan er van alles aan de hand zijn. Er kan sprake zijn van een traumatische (door een ongeluk) kreupelheid. De hond kan zijn uitgegleden, zich op oneffen terrein ergens aan gestoten hebben, zijn poot verstuikt hebben of in een kuil hebben getrapt waardoor de poot een extreme beweging heeft gemaakt enzovoort. Als een hond zijn poot niet meer belast en optrekt, heeft hij meestal behoorlijke pijn met een ernstige oorzaak.

 

Omdat het bij Ringo door de flinke pijn niet mogelijk was een exacte oorzaak vast te stellen, besloot ik in overleg met de eigenaar de hond onder lichte sedatie (= verdoving door narcose) te brengen. Door de verdoving is het mogelijk om gedetailleerder en niet gehinderd door reacties van de hond de poot te onderzoeken. Door spierspanning bij vooral grote honden kan het bijvoorbeeld onmogelijk zijn de knie goed te onderzoeken op letsel aan de voorste kruisband. Sommige honden janken bij de geringste aanraking al van angst, waardoor het moeilijk is een exacte diagnose vast te stellen. Ook voor het maken van een röntgenfoto is bij sommige honden een verdoving noodzakelijk.

 

Gescheurde voorste kruisband

 

Bij Ringo vermoedde ik dat het om een gescheurde voorste kruisband ging. De ernstige pijn, de opgetrokken, niet belaste poot en het plotselinge ontstaan daarvan duidden daar op.

 

Daarnaast hebben grotere, zwaardere honden vaker gescheurde voorste kruisbanden.

 

Om vast te stellen dat het om een gescheurde voorste kruisband gaat, maakt de dierenarts gebruik van een bepaalde test: de zogenoemde schuifladetest. Bij een gescheurde voorste kruisband is deze test positief. Het scheenbeen kan dan bij het naar voren bewegen en bij een vastgehouden dijbeen aanzienlijk naar voren worden verplaatst. Bij een intacte kruisband is dat slechts in heel geringe mate mogelijk. Voor een betrouwbare indruk moeten beide knieë;n worden vergeleken, de hond moet soms onder verdoving getest worden.

 

Bij Ringo was sprake van een gescheurde voorste kruisband, de test was dus positief. Om er zeker van te zijn dat hij geen verder letsel aan zijn achterpoot had, werden röntgenfoto’s gemaakt.

 

 

Kniegewricht

 

De kruisbanden (een voorste en een achterste kruisband) lopen, zoals de naam al doet vermoeden, kruiselings in het kniegewricht. Naast het gewrichtskapsel, de zijdelingse bandjes aan de buitenkant van de knie (de zogenoemde collateraalbandjes) en de aanhechtende strek- en buigspieren van het gewricht, zorgen de kruisbanden voor een verbinding van het dijbeen met het scheenbeen. Ze maken een stabiele buig- en strekbeweging mogelijk langs een horizontale as (zie tekening). In het kniegewricht bevinden zich ook de beide menisci (knieschijven). Dat zijn twee kraakbeenschijven die tussen het dijbeen en het scheenbeen in liggen op de bodem van het kniegewricht. Zij dienen als een soort stootkussen in de knie en helpen ook mee om de knie op een stabiele manier te laten bewegen. Als een kruisband kapot is, verdwijnt een deel van de stabiliteit in het kniegewricht. Het scheenbeen kan dan behalve naar voren, ook binnenwaarts draaien. Deze speling in het gewricht leidt tot irritatie die een ontstekingsreactie opwekt. Het gewricht produceert meer vocht, wordt pijnlijk en als deze situatie lang genoeg duurt ontstaat artrose. Artrose is een ontsteking in het gewricht waarbij ruwe, onregelmatige botwoekeringen gevormd worden langs de randen van het gewricht. Bewegen gaat door deze botwoekeringen pijn doen. Als artrose eenmaal is ontstaan, gaat ze nooit meer over. Hieruit blijkt het belang van vroegtijdige hulp bij een scheur in de voorste kruisband. Als zo snel mogelijk na het ontstaan, dus hoogstens enkele dagen later, behandeld wordt met ontstekingsremmers (pijnstillers) en de knie wordt geopereerd, heeft artrose minder kans zich te ontwikkelen. De vooruitzichten om de knie in de toekomst te kunnen blijven gebruiken zijn vaak aanzienlijk beter. Ook de revalidatieperiode is korter.

 

De operatie

 

Er zijn verschillende technieken voor het opereren van een gescheurde voorste kruisband. Alle zijn erop gericht de defecte kruisband te verwijderen en te vervangen door een

 

nieuwe kruisband van lichaamseigen materiaal of van een lichaamsvreemd, maar zo veel mogelijk bewegingsloos materiaal.

 

Bij gebruik van lichaamseigen materiaal wordt de ’nieuwe kruisband’ meestal zo aangebracht dat hij door het gewricht loopt. Bij lichaamsvreemd materiaal, zoals nylon, wordt meestal gekozen voor een buiten het gewricht verlopende kruisband (nagebootste situatie). Beide methoden hebben voor- en nadelen.

 

In een aantal gevallen van kruisbandverscheuring ontstaat ook schade aan (meestal) de binnenste (mediale) meniscus. Doordat de binnenste meniscus weer verbonden is met het scheenbeen en het scheenbeen na kruisbandverscheuring inwaarts kan draaien, kan de binnenste meniscus kapot gedraaid worden. Dat kan gebeuren tijdens het ontstaan van de kruisbandverscheuring maar ook nog erna. Tijdens een operatieve correctie van een kruisbandverscheuring waarbij de kruisband verwijderd wordt, moeten de meniscusschijven dan ook goed gecontroleerd worden. Het laten zitten van een kapotte meniscus leidt ertoe dat de kreupelheid niet verbetert. Het streven is om alleen het kapotte deel te verwijderen.

 

 

Bij Ringo werd de kapotte kruisband uit de knie gehaald en werd een band van kunststof aangebracht aan de buitenkant van de knie. Deze band maakt de inwaartse en voorwaartse beweging van de knie praktisch onmogelijk. Hij vervangt de voorste kruisband en blijft levenslang in de knie zitten. Ringo hoorde bij de ongeveer 65 procent van de honden waarbij de meniscus nog intact is na een scheuring in de kruisband. De vooruitzichten voor een tijdig geopereerde knie zijn meestal goed. In een aantal gevallen, gelukkig de minderheid, kan de ingebrachte kunstkruisband problemen gaan geven. Soms veroorzaakt de kunstband irritatie en fistels (etterende opening in de huid). De band moet dan eventueel vervangen worden door een andere.Of een andere operatieve methode kan worden toegepast.

 

Herstel

 

 

Op dit moment is het drie maanden geleden dat Ringo geopereerd werd. Hij rent weer volop op vier poten door de velden en is weer helemaal de oude. Na de operatie moet rekening gehouden worden met een revalidatieperiode van ruim zes weken. Daarna kan de hond geleidelijk aan weer uitgelaten worden zoals hij gewend was.