Een gezond gebit van primair belang

 

 

 

U kent het vast wel: uw hond of kat wil aandacht en komt naar u toe. De kat geeft kopjes en u ruikt haar niet zo frisse adem! Of de hond kijkt u aan en als beloning voor uw aandacht, boert hij of zij u in het gezicht!! U raadt het al: uw huisdier stinkt uit zijn bek! Op deze manier is het natuurlijk niet leuk meer om uw huisdier in de buurt te hebben. Hoe komt dat? Wat is de oorzaak? En wat kunt u er tegen (laten) doen?

 

In de dagelijkse praktijk komen we bij katten vaak gebitsproblemen tegen. In het algemeen komen ernstige afwijkingen regelmatig voor. Deze afwijkingen zijn onder te verdelen in twee groepen:

 

aandoeningen van de tand zelf en aandoeningen van het paradontium (steunweefsel van de tand).

 

Aandoeningen van de tand zelf

 

Hieronder vallen onder andere de tandfracturen (breuken), de tandhalsbeschadigingen, de zogenoemde necklaesies of resorbtielaesies (laesie betekent defect of beschadiging).

 

Aandoeningen van het paradontium

 

Bij aandoeningen van het paradontium worden vooral de gevolgen van tandsteen veelvuldig aangetroffen.

 

Tandsteen ontstaat als een bacterie- en voedselplaque dat afgezet wordt op de grens van het tandvlees en het tandglazuur. De tandplaque is eerst zacht en wordt later door de ophoping van calciumzouten hard. Tandsteen leidt tot een prikkeling van het tandvlees, dat vervolgens ontstoken raakt, rood en gezwollen wordt en zich terugtrekt van de tand waardoor een pocket (spleetvormige ruimte) ontstaat. In deze pocket vindt verdere aankoeking van tandsteen plaats en een met stank gepaard gaande ontsteking zal ontstaan.

 

In de praktijk worden we helaas vaak geconfronteerd met katten die heel veel tandsteen hebben en ver gevorderde tandvleesontstekingen, die de oorzaak van de hevige stank uit de bek zijn. De meeste van deze tanden hebben ver teruggetrokken tandvlees met als gevolg blootliggende wortels. Omdat een ontsteking in de tandkas (alveolus = holte in de kaak waarin de tandwortels bevestigd zijn) verdergaat, ontwikkelt zich ook vaak een aantasting van de tandwortels zelf. Deze worden aangetast door de ontsteking en lossen voor een groot gedeelte op of vormen in aansluiting op de ontsteking een stijve verbinding met de kaak. Ook kan er vanuit de wortelpunt een wortelkanaalontsteking ontstaan. De tand komt in een ernstig voortgeschreden stadium los in de kaakholte te liggen en doet pijn. Een aangetaste tand breekt vaak, waarbij een stuk wortel in de kaakholte achterblijft.

 

 

 

Felix

 

De kater van de familie Gubbels, Felix, kwam in mijn praktijk. De familie vroeg zich af waarom de kat slechter at en zo’n vieze geur verspreidde. Felix was ongeveer drie maanden geleden uit het asiel gehaald.

 

Bij het openen van Felix’ bek werd snel duidelijk dat de vieze geur daar vandaan kwam. De mondholte bevatte naast hevig ontstoken tandvlees nog hier en daar redelijk gezond uitziende tanden, maar verder alleen maar tanden en tandresten die omgeven werden door grote hoeveelheden etter. De meeste snijtandjes vooraan in de mond waren al uitgevallen en enkele kiezen waren beweeglijk, zaten los of vertoonden een beschadiging waarin tandvlees zich genesteld had. Dit alles werd veroozaakt door tandsteen. Bij het aanraken van zo’n tandvleespropje vertoonde de kater duidelijk een pijnreactie. Het glazuur vertoonde een beschadiging (laesie) die doorliep tot op het tandbot (dentine). Er was hierbij duidelijk sprake van tandhalslaesies, oftewel resorbtie van tandweefsel.

 

 

Behandeling

 

Om Felix goed te helpen moesten alle losse en aangetaste tanden worden getrokken. Wanneer een laesie nog maar net begonnen is en nog niet tot op het tandbot doorloopt, kan de tand met een vulling (tijdelijk) geholpen worden. Het was bij Felix duidelijk dat de stank van de ernstige, etterige paradontose afkomstig was. Voor het trekken van de tandjes wordt door een dierenarts een mondholteantibioticum voorgeschreven waardoor de stank veroorzakende bacterieflora in de mondholte gedood wordt. De stank verdwijnt en uitzaaiingen van bacterië;n naar elders in het lichaam wordt voorkomen. Bij ernstige tandvleesontstekingen kunnen bacterië;n uit de mondholte zich verspreiden in het lichaam en bijvoorbeeld knobbeltjes op de hartkleppen veroorzaken waardoor hartkleplekkage ontstaat. Ook kunnen nierontstekingen of leverontstekingen veroorzaakt worden door deze bacterië;n. De gezondheid van de mondholte en daarmee de bestrijding (en nog beter het voorkomen) van tandsteen is dus ook van essentieel belang voor de rest van het lichaam.

 

Bij Felix werden alle losse tanden bij een vervolgafspraak getrokken en door tandvlees overwoekerde tandwortels eveneens verwijderd. Tandwortelresten die achterblijven in de kaak bevinden zich vaak onder het tandvlees en veroorzaken pijn als er druk op wordt uitgeoefend (door bijvoorbeeld het eten van hard voedsel), daarom moeten zij verwijderd worden.

 

 

 

 

Bij Felix verdween de stank gelukkig. Verder viel het de eigenaar op dat het eten beter ging; er werd minder geknoeid en ook het eten van hardere brokjes ging beter. Als het tandvlees eenmaal genezen en geheeld is, kunnen katten met weinig of geen tanden meer zelfs nog brokjes eten! Als de pijn maar weg is!!!

 

 

 

Eten wordt bemoeilijkt door pijn in de bek